AMAÇ

Madde 1 – Bu Yönetmeliğin amacı; tüketime arz edilen ürün ve hizmetlerin yahut bunların elde edilmesinde kullanılan tohum, toprak, hammadde, yarı mamul gibi tüm kaynak unsurlar ile tüketiciye ulaşana kadarki tüm süreçlerin ‘geleneksel’ yöntemlerle yapılmasına ilişkin işaretleme ve sertifikalandırma faaliyetleri ile ilgili uyulması gereken usul ve esasları belirlemektir.

KAPSAM

Madde 2 – Bu Yönetmelik, geleneksel sertifikası başvurusunda bulunan ve Geleneksel sertifika-sı almış olan gerçek ve tüzel kişiler ile bunların sertifikalandırılmış ve sertifikalandırılacak tüm ürün, hizmet ve süreçlerini kapsar.

DAYANAK

Madde 3 – Bu Yönetmelik, Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi Derneği Tüzüğü’nün 3. maddesinin C fıkrası ile 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye dayanılarak hazırlanmıştır.

TANIMLAR

Madde 4 – Bu Yönetmelikte geçen;

Yönetmelik: Geleneksel Garanti Markası Yönetmeliği ile tüm kapsam ve eklerini;

Marka Sahibi: Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi Derneği’ni;

Marka Kullanıcısı: Çiftçi, Üretici ve işletme vasfını taşıyan gerçek veya tüzel kişiyi;

Çiftçi: Marka Sahibi ile sözleşme yaparak hakları Marka Sahibi’ne ait olan işaret ve sertifikaları kullanma hakkını elde eden çiftçiyi;

Üretici: Marka Sahibi ile sözleşme yaparak hakları Marka Sahibi’ne ait olan işaret ve sertifikaları kullanma hakkını elde eden üreticiyi;

İşletme: Marka Sahibi ile sözleşme yaparak hakları Marka Sahibi’ne ait olan işaret ve sertifikaları kullanma hakkını elde eden ticari kuruluşu;

Tabiî: Temiz toprakta, geleneksel tohum ile tarım kimyasalı kullanılmadan üretilen, zararlı endüstriyel işlemlere maruz bırakılmamış, zararlı katkı maddesi içermeyen, fıtrî yapısı herhangi bir teknik ve usul kullanılarak laboratuar veya benzeri ortamlarda hibritleştirme, gen azaltımı veya artırımı da dâhil olmak üzere herhangi bir genetik müdahaleye maruz kalmamış organizma ve formu;

Geleneksel Tohum: Tabiî yapısı değiştirilmemiş, nesilden nesile aktarılarak korunmuş; tüm canlıların tohumlarını;

Hibrit: Tohumların türü içi melezlenmesi ve/veya tohumun gen azaltımı yöntemiyle kısırlaştırılmasını;

F1: Hibrit tohumu;

Genetiği Değiştirilmiş Organizma: Tüm canlı organizmaların laboratuar ortamında genetik yapılarının değiştirilmesini (GDO);

Zararlı Katkı Maddesi: Geleneksel yöntemlerle hazırlanmamış olup, eklendiği maddenin tabiî yapısını, tüketenin sağlığını ve çevreyi bozma ihtimali taşıyan, gıda amacıyla tüketilen veya tüketilmeyen, gıdaların tat, koku, lezzet, raf ömrü ve görünümünü koruma amacıyla eklenen maddeleri;

Tabiî Fermantasyon: İşleme tabi tutulan ürünün yararlı gıda olma özelliğini olumsuz yönde etkilemeyen mayalandırma biçimini;

Gayritabiî Fermantasyon: İşleme tabi tutulan ürünün yararlı gıda olma özelliğini azaltan veya yok eden mayalandırma biçimini;

Tarım Kimyasalı: Herbisit, pestisit, fungusit, hormonlar, kimyasal gübreler, GDO’lu yemlerle beslenmiş hayvan gübresi ve antibiyotikleri;

Zararlı Endüstriyel İşlem: İşleme tabi tutulan ürünün yararlı özelliklerini azaltan veya yok eden işlemleri;

Zararsız Endüstriyel İşlem: İşleme tabi tutulan ürünün yararlı özelliklerini azaltmayan işlemleri;

Yapay Dölleme: Bitki veya hayvanların fıtri yöntemler dışında, dış etkenler kullanılarak döllenmesi,

Geleneksel Maya: Biyoteknolojik müdahalede bulunulmamış mayayı;

Geleneksel Belgesi: Bu yönetmelik kapsamında elde edilmiş ürünlere verilen belgeyi;

Geleneksel İşareti: Bu yönetmelik kapsamında elde edilmiş ürünlerin ambalaj ve etiketlerine iliştirilen tescili marka sahibine ait olan logoyu;

Ambalaj: Geleneksel işaretine haiz ürünün, bu özelliğini değiştirmeyecek niteliklere sahip muhafaza ve teşhir malzemesini;

İçindekiler: Geleneksel Sertifikası almış ve Geleneksel Sembolü taşıyan bir ürünün içeriğinin tam ve eksiksiz olarak yer aldığı ve ürünle birlikte bulunması zorunlu listeyi,

Mevzuat: Türkiye Cumhuriyeti mevzuatı ve uluslararası mevzuat ile Marka Sahibi tarafından yayınlanacak uygulama düzenlemeleri;

Marka: Marka Sahibi’nin de iştirakçisi olduğu iktisadi işletmeye ait markaları,

Garanti Markası: Tescili Marka Sahibi’ne ait olan ve/veya kontrolü altında, bu markayı kullanmaya yetkili kılınmış birçok işletme tarafından üretilen mal ve/veya hizmetlerin ortak özelliklerini, menşeini, üretim usullerini, coğrafi kaynaklarını garanti etmeye yarayan işaretleri,

Sertifika: Tescili Marka Sahibi’ne ait olan ve/veya kontrolü altında, bu markayı kullanmaya yetkili kılınmış birçok işletme, üretici veya çiftçi tarafından üretilen mal ve/veya hizmetlerin geleneksel ürün olduğunu gösteren belgeyi;

Sicil: Marka Sahibi’nin yazılı onayını alarak sertifika ve sembolleri kullanan işletmelere ilişkin tüm tescil bilgilerinin ve tescil olunan marka ile ilgili olarak sonradan meydana gelen bütün değişikliklerin kaydedildiği işletmelerin ve markaların sicilini;

Sicil Numarası: Marka Sahibi’nin, işletme, üretici veya çiftçiye verdiği ve ‘Geleneksel Sembolü’yle birlikte kullanmak zorunda olduğu numarayı;

Tebliğ: Marka Sahibi tarafından bu Yönetmelik gereği, uygulamaya yönelik yayınlayacağı tebliğleri;

Denetleme: Marka Sahibi ile anlaşma yapan işletme, üretici veya çiftçinin rutin olmayan uygunluk kontrollerinin yapılarak raporlanmasını;

İhtisas kurulları: Marka Sahibi’nin teknik, hukukî ve ilmi inceleme ve standartları hazırlama kurullarını;

Sözleşme: İşletme, üretici veya çiftçinin üreteceği ürünleri Geleneksel Belgesi kapsamında üretmeyi taahhüt etme isteğini gösteren ve Marka sahibi ile yapılan anlaşmayı;

Taahhütname: İşletme, üretici veya çiftçinin üreteceği ürünün her biri için tek tek tanzim ederek bir suretini sözleşme ekinde sunduğu ve içeriğine uymayı taahhüt ettiği ve uymadığı zaman ödemeyi kabul ettiği cezai müeyyideyi gösteren ıslak imzalı belgeyi;

Ücret: Marka Sahibi’nin vereceği hizmetlerin, belge ve sertifika kullanımı ile ilgili ücretin, bu ücretin vergileri ve varsa harcının toplamını gösteren fiyatı;
ifade eder.
MARKA KULLANIM MÜRACAATI

Madde 5 – Gerçek kişiler, tüzel kişi yetkilisi veya bunların vekilleri, marka kullanımı için yazılı talepte bulunabilirler. Marka kullanım müracaatı; başvuru sahibinin veya vekilinin, Marka Kullanım Başvuru Formu’nu doldurması ve formun ekindeki evrakları eksiksiz teslim etmesi ile başlar. Müracaatı çeşitli sebeplerle reddedilen işletme, üretici veya çiftçi eksiklerini gidererek yeniden müracaat edebilir.

MARKA KULLANIMI İÇİN KİMLER MÜRACAAT EDEMEZ?

Madde 6 – Aşağıdaki olumsuzlukları taşıyan firmalar müracaatta bulunamazlar.
a) Hibrit, F1, GDO’lu; tohum, bitki ve hayvan kaynaklı gıda ve diğer ürünleri üretenler,
b) Ürünlerinde zararlı katkı maddelerini kullananlar,
c) Tohumun muhafazası, ekilmesi, bitkinin gelişmesi, hasadı, işlenmesi, ambalajlanması, depolanması ve taşınması sırasında her ne amaçla olursa olsun tarım kimyasalı kullananlar,
d) Ürünleri elde ederken veya muhafaza amaçlı olarak pastörize, rafine, modifiye, ışınlama vb işlemlere tabi tutanlar,
e) İnsan ve çevreye zarar verici ürün ve hizmet üretenler,
f) Atıkları ile çevreyi kirlettiği tespit edilenler,
g) Sağlık kurallarına riayet etmediği açıkça belli olanlar,
h) Tütün, alkol ve her türlü uyuşturucu madde gibi sağlık açısından risk oluşturduğu bilinen ürünleri üreten veya bunlara ait katkıları ürünlerinde kullananlar,
i) Tağşiş yapan, bozulmuş ve son tüketim tarihi geçmiş ürünleri yeniden üretim hattına gönderdiği tespit edilenler,
j) Ülkelerin mevzuatı buna izin verse dahi ürünlerin içeriğini, ürüne ilave edilen bütün katkıları, oranlarıyla birlikte tam ve eksiksiz listesini ürün etiketine yazmayanlar,
k) Müracaata konu ürünü, müracaata konu olmayan ürünler ile aynı ortamda üretenler,
l) Kitle iletişim araçlarından en az birini bulundurmayan ve tüketici soru, sorun ve taleplerini en geç üç (3) güç içerisinde sonuçlandırmayan işletme, üretici ve çiftçiler,
m) Çalışanların sağlık ve güvenliğini ve diğer yasal haklarını koruyucu önlemleri almayanlar,
n) İhtisas kurullarının önerisi ve Marka Sahibi’nin onayı ile eklenecek diğer ilke kurallarına aykırı davrananlar,
müracaat edemezler.

MARKA KULLANIMI

Madde 7 – Geleneksel sembolü; ürünlerde ve tanıtıcı da materyallerde Marka Sahibi’nce hazırlanacak Kullanım Şartnamesi’nde belirtilen kurallar çerçevesinde gösterilir. Marka Kullanıcısı, Geleneksel Sertifikası’ndan başka belgeleri varsa, bu belgelere ait markalarının kullanımında anlam karmaşasına yol açmayacak şekilde işaretleme yapmak zorundadır.

Madde 8 – Bu yönetmeliğin koşullarını eksiksiz olarak sağlamayan hiçbir tüzel ya da gerçek kişi Geleneksel Sertifikası ve marka sembolünü kullanamaz.

Madde 9 – Marka Kullanıcısı, Geleneksel Sertifikası kapsamı dışında bulunan faaliyet alanlarında ve bunların reklâmlarında Geleneksel Sembolü’nü kullanamaz.

İNCELEME VE DENETİM

Madde 10 – Başvurunun Marka Sahibi tarafından incelemeye alınabilmesi için, müracaat evraklarının eksiksiz olması gerekmektedir. Başvurunun gelen evrak defterine kaydedilmesinden sonra, inceleme süreci başlar. Müracaat sahibi, Marka Sahibi tarafından görevlendirilen denetleme heyetince talep edilen her türlü bilgi ve belgeyi ibrazla mükelleftir. Belge ibrazından imtina edilmesi sürecin durması anlamına gelir. Denetim heyeti, denetim ziyaretlerini yılda en az birden az olmamak şartıyla bilgi vererek yahut bilgi vermeden yapma yetkisine sahiptir. Marka Kullanıcısı, denetim ve inceleme isteğini reddedemez.

MARKA GÖSTERİMİNİN İPTALİ

Madde 11 – Marka Kullanıcısı’nın ilgili mevzuata, ekleriyle birlikte bu Yönetmeliğe ve gerekli görülen yeni kurallara kısmen veya tamamen uymaması, uymaktan vazgeçmesi, aksi bir uygulama yapması veya denetlemeleri reddetmesi gibi gerekçelerle markanın kullanım hakkı, Marka Sahibi’nce iptal edilir. Marka gösterimin iptali Marka Kullanıcısı kusurları nedeniyle olmuş ise, Marka Kullanıcısı verdiği taahhütnamedeki cezai müeyyideleri yerine getirmekten kaçınamaz.

GİZLİLİK VE TİCARİ SIR

Madde 12 – Başvuru, ticari sır sayıldığından aynı zamanda tarafların gizlilik taahhüdüdür. İnceleme sonucu olumsuz netice çıkması durumunda sonuçlar, kanunlarca verilmesi zorunlu yargı organları dışında üçüncü kişilerle paylaşılamaz. Marka Sahibi’nin sertifika iptali durumunda, gerekçesiyle birlikte ilgili durumu kamuoyuyla paylaşma hakkı mahfuzdur.

BELGELENDİRME

Madde 13 – Marka Sahibi, başvurusu onaylanmış Marka Kullanıcısına Geleneksel Sertifikası verir. Sertifikanın geçerlilik süresi sertifikada belirtilir.

ÜCRETLENDİRME

Madde 14 – Marka Sahibi verilecek hizmetlerin ücretleri ve sertifika bedellerini belirler. Denetleme ile ilgili ulaşım ve konaklama dâhil tüm giderler ve analiz giderleri Marka Kullanıcı tarafından karşılanır. Başvuru Sahibi, müracaat etmekle, Marka Sahibi’ne ait ilgili birimin belirlediği ücretleri kabul etmiş sayılır. Ücretlerin ödenmemesi durumunda süreç işletilmez. Marka Sahibi’ne ödenen bedeller ise iade edilmez.

İLAN

Madde 15 – Müracaat sahibinin kullanım hakkı kazandığı Geleneksel Sertifikası; Marka Sahibi’nin resmi internet sitesi ve uygun bulacağı başka yayın şekilleri ile kamuoyuna ilan edilir.

İPTAL

Madde 16 –Marka Sahibi, Marka Kullanıcısı’nın kullanım haklarını aşağıdaki durumlarda iptal etme hakkını saklı tutar:
a) Geleneksel Sertifikasına haiz bir ürün grubunun, Yönetmeliğin değişmesi ile yönetmeliğe uygunluğunu yitirmesi,
b) Marka Kullanıcısı’nın gerçek dışı evrak, beyanda bulunduğunun anlaşılması,
c) Ücretlerin ödenmemesi,
d) Yönetmelik ilke ve kurallarına aykırı bir durumun tespit edilmesi,
e) Marka Kullanıcısının iflas etmesi, ortaklık yapısının değişmesi,
f) Marka Kullanıcısının Marka Sahibi ile olan protokollerini yenilememesi,

İPTALİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ

Madde 17 –Sertifikanın iptali durumunda işlem Marka Kullanıcısı’na tebliğ edilir. Tebliğin ulaştığı tarihten itibaren sertifikanın kullanımı durdurulur. Ancak iptal tarihinden daha önce üretilmiş ürünler tüketilene kadar sertifikalı olarak pazarlanabilir.