04.03.2013 / Rev. 01
Madde 1 – Bu Tebliğin amacı, Geleneksel Garanti Markası yönetmeliğine göre sertifikalandırılacak unların taşıması gereken ilkeleri belirlemektir.
Madde 2 – Bu Tebliğ, tabiî yapısı değiştirilmemiş, nesilden nesile aktarılarak korunmuş, hibritleştirme, F1, Gen azaltımı, gen değişimi, (GDO) gibi laboratuar ortamındaki veya sera ortamındaki müdahalelere maruz kalmamış, doğal süreçlerle olsa bile kısırlaştırmamış, tabiatta serbest üretim hakları herhangi bir ticari organizasyon tarafından kontrol edilmeyen, herhangi bir kurumdan tescil edilme şartı aranmaksızın üretilmiş buğday çeşitlerinden üretilen tam buğday ununu kapsar.
Madde 3 – Bu Tebliğ, tüm hakları Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi’ne ait olan Türk Patent Enstitüsü’nün 2012/81860 sayılı tescil kaydı ile koruma altında olan Geleneksel Garanti Markası Yönetmeliği’ne dayanılarak hazırlanmıştır.
Madde 4 – Bu Tebliğ’de geçen;
Tahıl: Değirmende öğütülerek unu yapılabilen buğday, çavdar, yulaf, arpa gibi tohumlu bitkileri,
Un: Genetik yapısı hibrit ve modifiye yöntemlerle değiştirilmemiş nohut gibi baklagiller ile buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır türü hububatlar ve bu tahılların çimlendirilmiş ve kurutulmuş tohumlarının yıkanmadan, rüşeym ve kepekleri ayrılmadan taş değirmende öğütülerek elde edilen ürünü,
Tam Un: Unu,
Geleneksel Un: Yabancı maddelerden temizlenmiş, Madde 2 deki kapsamda belirtilen özelliklere uygun olarak üretilen buğdayların öğütülmesiyle elde edilen ürünü,
Ekmeklik Un: İnce elekten geçirilerek yüzde 10’unu geçmeyecek düzeyde elek altı unu,
Un türü: Elde edildiği tahılın adını da içerin un cinsi,
Partikül ölçüsü: Unun kullanım amacının tespiti için tahıl veya hububat cinsinin küçük veya büyük taneli olup olmadığı,
Geleneksel Tohum: Tabiî yapısı değiştirilmemiş, nesilden nesile aktarılarak korunmuş tüm tohumları,
Hibrit: Tohumların türü içi melezlenmesi ve/veya tohumun gen azaltımı yöntemiyle kısırlaştırılmasını,
F1: Hibrit tohumu,
Genetiği Değiştirilmiş Organizma: Tüm canlı organizmaların laboratuar ortamında genetik yapılarının değiştirilmesini (GDO),
Zararlı Katkı Maddesi: Geleneksel yöntemlerle hazırlanmamış olup, eklendiği maddenin tabiî yapısını, tüketenin sağlığını ve çevreyi bozma ihtimali taşıyan, gıda amacıyla tüketilen veya tüketilmeyen, gıdaların tat, koku, lezzet, raf ömrü ve görünümünü koruma amacıyla eklenen maddeleri,
ifade eder.
Madde 5–
a) Öğütürken buğdayın ısıl dengesini koruyan değirmenlerden elde edilmelidir.
b) Üretici için yarı mamul veya hammadde tedariki yapan kişi/kuruluşların ve öğütme öncesi işlemlerin bu tebliğ şartlarını taşımasını garanti edecek bir sistem kurulmalı,
c) Kurulamaması halinde ilgili tedarikçiler ve süreçlerle ilgili riskler üretici tarafından yazılı olarak garanti edilmelidir.
d) Tahılların geriye dönük izlenebilmesini sağlayacak sistem kurulmalı, kurulamaması halinde oluşabilecek muhtemel riskler üretici tarafından yazılı olarak garanti edilmelidir.
e) Üretim esnasında zararlı endüstriyel işlemlerin hiçbir türüne maruz bırakılamaz.
f) Tahıl, bünyesine sirayet edebilecek zararlı tarım kimyasalları ile üretilemez.
g) Un yapılacak tahılın tabiî yapısı değiştirilemez.
h) Raf ömrü, standardizasyon ve benzeri amaçlarla ürün üzerinde radyasyon ışınlaması ve/veya herhangi bir ısıl işlem yapılamaz.
i) Un üretiminde kullanılacak buğdaylarda, hibritleştirme, F1, gen azaltımı, gen değişimi, (GDO) gibi laboratuar ortamındaki veya sera ortamındaki müdahalelere maruz bırakılamaz, doğal süreçlerle olsa bile kısırlaştırılamaz.
j) Temiz buğday ya da diğer tahıl un haline gelmeden önce, un yapılırken veya sonrasında herhangi bir katkı maddesi eklenemez.
k) Ekmeklik un hariç tahılın kepek ve rüşeymi undan ayrıştırılamaz.
l) Mekanik yöntemlerle olsa bile ‘Tam Un’ etiketi konulmuş un elenemez. Ekmeklik tam unun elenmiş kepeği de unla birlikte tüketiciye verilmesi zorunludur.
m) Bu tebliğe konu olan tahıl; türü, cinsi veya tescil edilmiş hususiyetleri itibariyle herhangi kişi, kurum, kuruluş veya ticari organizasyona ait kılınamaz.
Madde 6 – Un ambalajsız satılamaz. Unun tabiî yapısını bozmayacak özellikteki kraft kâğıt ve bez ambalajlarla muhafaza edilip, satışa sunulmalıdır.
Madde 7 – Unun ambalajının etiketinde aşağıdaki bilgilerin yer alması zorunludur.
a) Unun hangi cins tahıldan, hangi tesiste üretildiği,
b) İçerdiği tahıl kaynağı tam oranıyla birlikte,
c) Analiz bilgileri,
ç) Yemesi sakıncalı grupların listesi,
d) Geleneksel logosu, geleneksel sertifika numarası ve 2D QR barkodu,
e) Üreticinin adı, iletişim bilgileri ve diğer resmi zorunlulukları taşır.
f) Geleneksel sertifika kullanım süresi sona erdiğinde veya iptal edildiğinde Geleneksel logosu etiketten kaldırılır.
Madde 8 – Muhafaza ve taşınmasında da üretimdeki hassasiyetlerin gösterilmesi gereklidir. Paketleme, depolama, nakliye süreçlerinde tüm temizlik kurallarına uyulması, koku ve kimyasal etkileşimi ile güneşten korunması, +4°C ila +22°C’yi aşmayacak şekilde muhafaza edilmesi, belirgin ısıl değişkenliği olan ortamlardan uzak tutulması zorunludur.
Madde 9 – Bu Tebliğ, Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi Yönetim Kurulu’nun kararıyla yürürlüğe girer. Tebliğ ve değişiklik hükümleri www.geleneksel.com.tr internet adresinde yayınlanır.
Madde 10 – Bu Tebliğ’in yürütmesi, Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi Yönetim Kurulu’nca yapılır.