Hububat Tebliği

GELENEKSEL GARANTİ MARKASI YÖNETMELİĞİ

HUBUBAT TEBLİĞİ

04.04.2013 / Rev. 01

AMAÇ

Madde 1 – Bu Tebliğin amacı,  Geleneksel Garanti Markası Yönetmeliği’ne göre sertifikalandırılacak kuru bakliyatların taşıması gereken ilkeleri belirlemektir.

KAPSAM

Madde 2 – Bu Tebliğ, nohut, mercimek, fasulye, bakla, barbunya, bezelye, börülce, pirinç, bulgur gibi hububatları kapsar.

DAYANAK

Madde 3 – Bu Tebliğ, tüm hakları Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi’ne ait olan Türk Patent Enstitüsü’nün 2012/81680 sayılı tescil kaydı ile koruma altında olan Geleneksel Garanti Markası Yönetmeliği’ne dayanılarak hazırlanmıştır.

TANIMLAR

Madde 4 – Bu Tebliğ’de geçen;

Hububat: Tahıl ve bakliyat olarak adlandırılan taneli bitkileri,

Bakliyat: Yemeklik kuru baklagil veya bakliyat olarak adlandırılan fasulye, nohut, mercimek, bakla, barbunya, bezelye ve börülce gibi adlarla bilinen yaş ürünlerin olgunlaştırılması veya kurutulmasıyla elde edilen ürünü,

Tahıl: Pirinç, buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi adlarla bilinen yaş ürünlerin olgunlaştırılması veya kurutulmasıyla elde edilen ürünü,

Kavuz: Kabuklu tohum tanelerini saran koruyucu kabuk örtüyü,

Çeltik: Kavuzları soyulmamış tahıl ve bakliyat türlerini,

Kabuk: Hububat tanelerini nişasta ve rüşeym bölümlerini saran koruyucu en dış organı,

Rüşeym: Hububat tanelerinin üreme organını,

Işınlama: Raf ömrünün uzatmak ve böceklenmeyi engelleme gibi amaçlarla gıdalara radyasyon verilmesini,

Hibrit: Tohumların türü içi melezlenmesi ve/veya tohumun gen azaltımı yöntemiyle kısırlaştırılmasını,

F1: Hibrit tohumu,

Genetiği Değiştirilmiş Organizma: Tüm canlı organizmaların laboratuvar ortamında genetik yapılarının değiştirilmesini (GDO),

Zararlı Katkı Maddesi: Geleneksel yöntemlerle hazırlanmamış olup, eklendiği maddenin Tabiî yapısını, tüketenin sağlığını ve çevreyi bozma ihtimali taşıyan, gıda amacıyla tüketilen veya tüketilmeyen, gıdaların tat, koku, lezzet, raf ömrü ve görünümünü koruma amacıyla eklenen maddeleri ifade eder.

Geleneksel Tahıl ve Bakliyat: Yabancı maddelerden temizlenmiş, tabiî yapısı değiştirilmemiş, nesilden nesile aktarılarak korunmuş, hibritleştirme, gen azaltımı, F1, gen değişimi, gen modifikasyonu (GDO/GMO) gibi laboratuvar ortamındaki veya sera ortamındaki müdahalelere maruz kalmamış, doğal süreçlerle olsa bile kısırlaştırmamış, tabiatta serbest üretim hakları herhangi bir ticari organizasyon tarafından kontrol edilmeyen, herhangi bir kurumdan tescil edilme şartı aranmaksızın üretilmiş tohumlardan üretilen tahıl ve bakliyatı,

Geleneksel Bulgur: Geleneksel bakliyatın özelliklerini taşıyan buğdayın, kaynatılıp kurutulmasını,

Geleneksel Kırılmış Bulgur: Geleneksel bakliyatın özelliklerini taşıyan buğdayın, kaynatılıp kurutulduktan sonra taş değirmende kırılmasını,

Geleneksel Pirinç: Geleneksel bakliyatın özelliklerini taşıyan pirinç tanelerini saran kavuz dışında; kabuk, rüşeym/embriyo, kabuk ile protein, fitin ve enzimler gibi besin öğelerini barındıran alöronlerin kısmen veya tamamen alınmamış ürünü,

Yabancı madde: Bakliyatın kendi türü dışındaki tohumlar ile taş kum, saman benzeri organik veya inorganik maddeleri,

ifade eder.

TAŞIMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Madde 5

a) Hububatların tabiî yapısı değiştirecek hiçbir endüstriyel işleme tabi tutulamazlar.

b) Hububatlar hiçbir şekilde işlemden geçirilemez.

c) Hububat ürünlerine hiçbir şekilde katkı maddesi eklenemez.

d) Üretici için yarı mamul veya hammadde tedariki yapan kişi/kuruluşların ve öğütme öncesi işlemlerin bu tebliğ şartlarını taşımasını garanti edecek bir sistem kurulmalı,

e) Kurulamaması halinde ilgili tedarikçiler ve süreçlerle ilgili riskler üretici tarafından yazılı olarak garanti edilmelidir.

f) Tahılların geriye dönük izlenebilmesini sağlayacak sistem kurulmalı, kurulamaması halinde oluşabilecek muhtemel riskler üretici tarafından yazılı olarak garanti edilmelidir.

g) Üretim esnasında zararlı endüstriyel işlemlerin hiçbir türüne maruz bırakılamaz.

h) Hububatlar, bünyesine sirayet edebilecek zararlı tarım kimyasalları ile üretilemez. Herhangi bir zararlı kimyasal (pestisit) barındıramaz.

i) Raf ömrü, standardizasyon ve benzeri amaçlarla ürün üzerinde radyasyon ışınlaması ve/veya herhangi bir ısıl işlem yapılamaz.

j) Hububat ürünlerinin, hibritleştirme, F1, gen azaltımı, gen değişimi, (GDO) gibi laboratuvar ortamındaki veya sera ortamındaki müdahalelere maruz bırakılamaz, doğal süreçlerle olsa bile kısırlaştırılamaz.

k) Ambalaj öncesi veya herhangi bir amaçla hiçbir bir katkı maddesi eklenemez.

l) Bu tebliğe konu olan hububatlar; türü, cinsi veya tescil edilmiş hususiyetleri itibariyle herhangi kişi, kurum, kuruluş veya ticari organizasyona ait kılınamaz.

HUBUBATIN AMBALAJI

Madde 6 – Hububatlar ambalajlı veya ambalajsız satılabilir. Dökme olarak satılacak ise etiket bilgisi tam ve eksiksiz olmak koşuluyla ahşap veya cam kaplarda ağzı kapalı olarak satışa sunulabilir. Ambalaj olarak yalnızca tahılın tabiî yapısını bozmayacak özellikteki kraft kâğıt ve keten türü bez ambalajlarla muhafaza edilip, satışa sunulmalıdır.

ETİKETLEME

Madde 7 – Unun ambalajının etiketinde aşağıdaki bilgilerin yer alması zorunludur.

a) Tahıl ve bakliyatın cinsi,

b) Üretildiği yöre ve ülke,

c) Tahıl ve bakliyatın türü,

d) Analiz bilgileri,

e)Varsa yemesi sakıncalı grupların listesi,

f) Geleneksel logosu, geleneksel sertifika numarası ve 2D QR barkodu,

g) Farklı türler karıştırılmış ise her birinin oranları net olarak yazılır.

h) Öğütülmüş bulgurun üzerine öğütülmemiş türe oranla besin değerinin düştüğü not olarak eklenmelidir.

i) Üreticinin adı, iletişim bilgileri ve diğer resmi zorunlulukları taşır.

j) Geleneksel sertifika kullanım süresi sona erdiğinde veya iptal edildiğinde Geleneksel logosu etiketten kaldırılır.

MUHAFAZA VE TAŞINMASI

Madde 8 – Muhafaza ve taşınmasında da üretimdeki hassasiyetlerin gösterilmesi gereklidir. Paketleme, depolama, nakliye süreçlerinde tüm temizlik kurallarına uyulması, koku ve kimyasal etkileşimi ile güneşten korunması, +1°C ila +30°C’yi aşmayacak şekilde muhafaza edilmesi, belirgin ısıl değişkenliği olan ortamlardan uzak tutulması zorunludur.

YÜRÜRLÜK VE DEĞİŞİKLİK

Madde 9 – Bu Tebliğ, Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi Yönetim Kurulu’nun kararıyla yürürlüğe girer. Tebliğ ve değişiklik hükümleri www.geleneksel.com.tr internet adresinde yayınlanır.

YÜRÜTME

Madde 10 – Bu Tebliğ’in yürütmesi, Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi Yönetim Kurulu’nca yapılır.