'Süper böcek'ler ABD'yi ablukaya aldı Monsanto zorda

GDO lobisi yıllardır “GDO'lar verimi artırıp açlığa çare olacak” diyor; kimi buna kanıyor. Oysa ticareti yapılan GDO'lar iki özellik taşıyor: Bitkilere zararlı böcekleri öldürmek için toksin üretmek ve tarladaki yabani otları öldürmek için kullanılan ot ilacına dirençli olmak. Verimi artırmak gibi bir işlevi yok.

Ekolojik resim başka. Böcekleri tümden yok edemiyorsunuz. Yüzde 99'u ölüyor. Kalan yüzde 1 arasında ürüyor. Toksine dirençli, “Bana bir şey olmaz” diyenler bunlar. Bunlar çoğalınca “GDO kullanıyorum ama böcekleri öldürmüyor” diyorsunuz.

GDO'yu satan şirket “Bir de böcek ilacı kullan” diyor. Çiftçinin maliyeti yükselirken mamulün sağlığa zararı artıyor. Neticede daha çok kimyasal içeriyor.

Süper dayanıklı böcekler GDO'suz üretim yapan tarlalara da zıplayıp tahribata yol açınca, bu tarlalarda da ilaç kullanmak gerekiyor.

Süper böcek tehlikesi ABD'de 10'a yakın eyalette ortaya çıktı. Çevre örgütü EPA, gen sahibi şirket Monsanto'ya uyarı gönderdi: “Süper böcek olmayacak diyordun. Başaramadın. Koruma yöntemi geliştir. Ya da izinleri gözden geçireceğim.”

Süper böcekleri hedef tahtasına koyarken hiç hedeflemediğiniz böcekleri de öldürüyor, dengeyi altüst ediyorsunuz.

ABD'de GDO'ya izin veren kurum FDA (Gıda ve İlaç İdaresi). Bu kurum ile Monsanto gibi firmalar arasında danışıklı dövüş var. Monsanto'nun müdürü oradan ayrılıyor, FDA'e gidiyor. FDA müdürü FDA'den emekli olup Monsanto'ya geçiyor.

Monsanto GDO'lu üretimi yaygınlaştırmak için kurnaz bir taktik uyguladı. Diyelim siz bir tarlada GDO'lu mısır ekiyorsunuz. Başka bir tarlada ise GDO'suz mısır ekiliyor. GDO'lu mısır ekilen tarladan diğer tarlaya rüzgarla GDO'lu tohum kaçışı oluyor. Diğer tarlada GDO'lu mısır çıkmaya başlıyor. Monsanto, GDO'suz mısır ekilen tarlaya gidiyor, örnek alıyor, “Tohumumdan üretmişsin. Benden izin aldın mı üretirken? Almadın. Bana şu kadar ceza ver” diyor. Çiftçiye dava açıyor.

50 milyar dolar cirosu olan ve hukuki alana 1 milyar dolar ayıran dev bir şirketle hangi çiftçi mücadele edebilir? “Ben bu koskoca şirketle nasıl başa çıkacağım? En iyisi ben de GDO ekeyim, bu beladan kurtulayım” diyor.

Bu, Monsanto'nun göz korkutarak yıldırma ve zorla GDO ektirme politikası.

GDO'lu tohum şirketleri esas parayı ilaçtan götürüyor. Monsanto gibileri ilaç piyasasından pay kapmak peşinde. Tohum piyasası zaten onlarda. Monsanto tohum piyasasının yüzde 50'sini elinde tutuyor. Ama ilaç piyasasında pazar payı yüzde 5. Bu sayede onu yüzde 10-15'e çıkarabiliyor. Varlık sebebi de bu esasında.

Bayer ise ilaç üretiyor. O da tohum piyasasından pay kapmak istiyor. “Ürettiğim ilacın tohumunu da üreteyim, Monsanto yerine ben satayım” diyor. Birbirinin pazarından pay alma çabası var.
GDO'nun sağlığa etkileri de pek incelenemiyor çünkü Monsanto gibi gen sahipleri “Bunun fikri mülkiyet hakkı bende. Tarlada ekmene izin veriyorum. Ama ben izin vermediğim sürece bununla ilgili bilimsel araştırma yapamazsın” diyor.

Sansürden dolayı GDO'larla ilgili anlamlı bir bilimsel araştırma yapılamıyor. Zaman içinde çıkan tek tük akademik makalelerin hepsi GDO'yu olumlu gibi gösterecek. Çünkü olumsuzları sansürlüyorlar. Ondan sonra aklı evvel akademisyenler çıkıp “Bir tane bile zararlı olduğunu gösteren araştırma yok. 300 araştırmanın 270'i olumsuz bir şey göstermiyor” diyor.

Melis ALPHAN / HÜRRİYET