Tıp mezunu değiller ama en iyi tedaviyi onlar yapıyor

Hastalıkları teşhis ve tedavi etme, yıllar süren tıp eğitimi gerektiriyor. Oysa, aralarında kelebek, sinek ve arıların da bulunduğu birçok hayvan hastalık karşısında ne yapması gerektiğini zaten “biliyor”.

Amerika'nın Emory Üniversitesi'nden Dr. Todd Schlenke ve meslektaşlarının, birkaç ay önce Science dergisinde yayımlanan araştırmaları ilginç sonuçlar ortaya koydu. Parazitoid arılar etrafta olduğunda, dişi meyve sinekleri yumurtalarını alkollü ortama bırakmayı tercih ediyor. Yumurtadan çıkan meyve sineği larvaları, alkolün toksik etkisine karşı dirençli. Larvalar, çürüyen meyvelerin üstündeki bakteri ya da mantarlarla besleniyor. Deneylerde, kanlarındaki alkol düzeyi yükselince, larvaların çoğunun parazitoid arıların vücutlarına enjekte ettiği yumurtalardan kurtulduğu ve ölmedikleri görüldü.

“Deneylerde kullandığımız sinekler hayatları boyunca hiç parazitoid arı görmemişti.” diyen Schlenke, laboratuvar ortamında yetiştirilen bu meyve sineklerinin yüzlerce nesil önceki atalarının bile parazitoid arı görmediğini söylüyor. Buna rağmen, aynı kafese konulduklarında parazitoid arıları tanıyorlar. Üstelik yalnızca tanımakla da kalmıyorlar. Schlenke, “elde ettiğimiz sonuçlar sineklerin dişi ve erkek parazitoid arıları görünüşlerinden ayırt ettiklerini gösteriyor.” diyor. Kafeste dişi parazitoidler olduğunda, meyve sinekleri yumurtalarını alkole bırakmayı tercih etti, ama kafeste sadece erkek parazitoitler bulunduğunda durum değişti! 

Mantarı reçine ile tedavi ediyorlar

Kuzey Karolayna Eyalet Üniversitesi'nden Dr. Michael Simone-Finstrom ve Minnesota Üniversitesi'nden Prof. Marla Spivak'ın 2012 yılında yayımlanan araştırması, koloniye zararlı mantar bulaşması halinde bal arılarının bol miktarda anti-mantar özelliği olan bitki reçinesi topladığını gösterdi. Bu araştırmaya göre arılar zararlı mantar türünü zararsız olandan ayırabiliyor!

2009 yılında da, Arizona Üniversitesi'nden Prof. Elizabeth Bernays ve meslektaşlarının çalışması, Grammia incorrupta türü güve tırtıllarındaki şaşırtıcı davranış değişikliğini ortaya çıkarmıştı. Parazitoid sinekler yumurtalarını vücutlarına bıraktığında, bu tırtıllar alkaloid içeren senecio gibi bitkilerden bol bol yemeye başlıyor ve parazitlerden kurtulup iyileşiyorlar. Bernays, tırtılların bağışıklık sisteminin tat alma reseptörlerini değiştirerek, alkaloid “aşermelerine” neden olabileceği sonucuna vardı.

Kaliforniya'da yaşayan Neotoma fuscipes türü farelerin, yuvalarının kenarlarına defne yaprağına benzeyen yapraklar yerleştirdiği ve arada bir bunları yırtarak koku vermelerini sağladığı da ortaya çıktı. Araştırmalar, Umbellularia adındaki bu bitki yapraklarındaki monoterpenlerin pireler için toksik olduğunu gösterdi!

Michigan Üniversitesi'nden Prof. Mark Hunter ve meslektaşları, Science dergisinin nisan sayısında yayımlanan yeni makalelerinde, geleceğin ilaçları için hala en ümit verici kaynağın bitkiler olduğunu, hayvanların ilaçlarına dair araştırmaların insanların sıkıntılarına çare olacak yeni ilaçların keşfedilmesini sağlayabileceğini belirtiyor. Hunter'ın araştırma grubundan Dr. Jaap de Roode, kral kelebeklerinin kısa sürede ölmelerine sebep olabilen bir parazitin bulaşması halinde, dişi kral kelebeklerinin yumurtalarını özel bir ipekotu türünün üstüne bırakmayı tercih ettiğini keşfetti. Yüzden fazla ipekotu çeşidi var ama, kral kelebekleri 20-30 tanesiyle besleniyor ve bunların içinde yumurtadan çıkan larvaların tedavi olmasını sağlayacak özel ipekotu türünü seçebiliyor! (Zaman)