Türkiye patateste de dışa bağımlı

Taha Acar'ın haberi

Niğde Patates Araştırma Enstitüsü Müdürü Hüseyin Onaran, Türkiye'de 86 adet tescilli patates tohumu çeşidinin bulunduğunu belirterek, sadece iki tohumun Türkiye'ye ait olduğunu ancak bu tohumlarında henüz üretim aşamasında olmadığını söyledi. Patatesin, dünyada mısır, çeltik ve buğdaydan sonra en fazla üretimi yapılan dördüncü bitki olduğunu belirten Onaran, "Doğrudan ev tüketiminden cips, püre, un, nişasta ve alkol gibi sanayi hammaddesi olma özelliğini taşıyan patates, içerdiği protein, vitamin ve minerallerle de milyonlarca insanın açlık ve yetersiz beslenme çekilen dünyada bu sorunların çözümüne katkı sağlayabilecek en önemli ürünlerin başında gelmekte" diye konuştu.

Türkiye'nin, 2010 yılı verilerine göre 138 bin hektar alanda 4,5 milyon tonluk patates üretimi ve dekar başına 3 bin 250 kilogramlık verimi ile dünyanın en önemli patates üreten ülkelerinden birisi olduğuna değinen Niğde Patates Araştırma Enstitüsü Müdürü Hüseyin Onaran, buna karşılık ülkemizde her yıl ortalama 500 bin ton patates tohumluğuna ihtiyaç olduğunu ifade ederek, "Bu ihtiyacı sertifikalı tohumlarla karşılama oranımız sadece yüzde 21 civarında. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğüne bağlı olarak görev yapan Niğde Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde, yeni patates çeşitlerinin geliştirilmesi çalışmalarını yürütüyoruz. Ülkemizde toplam 86 adet tescilli patates çeşidi bulunmaktadır. Ancak bunlardan sadece ikisi ülkemize ait olup diğer 84 tohum çeşidi ise yurt dışı menşelidir. Ülkemiz adına tescilli olan iki adet çeşidimiz ise ne yazık ki henüz üretim programında yer almamaktadır. Ülkemize ait yeterli sayıda ve üretim programlar ına giren tescilli çeşitlerimizin bulunmaması ise çok önemli bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır" dedi.

Bu sorununun çözümü için TÜBİTAK destekli ülkesel patates tohumluk üretim sisteminin geliştirilmesi projesine başlandığını kaydeden Onaran, "Proje kapsamında son beş yılda y ürütülen çalışmalarla ülkemizde patates çeşit ıslahı konusunda çok önemli gelişmeler sağlandı. Türkiye'de patates araştırmaları açısından merkez kuruluş olan Niğde Patates Araştırma Enstitüsü'nde patates ıslah altyapısı oluşturduk. Burada ülkemize ait yerli çeşitlerin geliştirilmesi kapsamında yaklaşık 211 bin adet melez patates tohumu elde edilerek büyük bir genetik stok elde ettik. Her geçen yıl üstün verimli çeşitler arasında melezleme çalışmaları yapıyoruz. Yeni patates çeşitleri geliştirme çalışmaları ıslah projesi ile devam ettirilmektedir" ifadelerini kullandı.

Yürütülen çalışmalar sonucunda, farklı melez kombinasyonlarına ait çeşitli kademelerde çok sayıda yerli patates klonları elde ettiklerini müjdeleyen Niğde Patates Araştırma Enstitüsü Müdürü Onaran, "Bu klonlar içerisinden bazıları 2013 yılından itibaren ilk yerli ticari patates çeşitlerimiz olarak tescile sunulacaktır. Yerli çeşit tescil edildiği zaman programın yürütüldüğü yöreye uygun, halkın benimseyebileceği ülkemize has isimler verilebilecektir. Son beş yılda yürütülen proje çalışmaları sırasında, gerek enstitümüzde gerekse eğitim verdiğimiz özel sektör kuruluşlarında patates tohumluk üretim sisteminin bitki sağlığı, yetiştirme teknikleri, doku kültürü ve biyoteknoloji, temel tohumluk üretim ve çoğaltımı, çeşit ıslahı gibi branşlarında çok sayıda uzmanın yetişmesi sağlandı. Kurulan altyapılar ile 2015 yılında ülkemize ait yerli çeşitler tescil ettirilebilecektir. Yerli çeşitlerin üretim programlarına girmesi ile ülkemizin patates tohumluğunda dışa bağımlılığı sona erecektir" dedi.

İHA