Ürünlerin 'son kullanma tarihleri' güvenilir mi?

İngiltere'de son kullanma tarihi geçtiği için imha edilen binlerce ürünün aslında 'yenilebilir' olduğu ortaya çıktı. İngiliz uzmanlar gıda ürünlerinin üzerinde yer alan "son kullanma tarihi" ibaresini tüketicilere daha detaylı bilgi verecek şekilde değiştirmeye hazırlanıyor. '

SOYUT KAVRAM MI?

Değişikliğin nedeni, ürünlerin sağlık açısından güvenli olup olmadığından daha çok kalitesi hakkında bilgi veren "son kullanma tarihi"nin gereksiz tüketime yol açması. Bu yolla yiyecek ve içeceklerin dörtte birinin çöpe atılmasının önüne geçileceği ve yılda kişi başı ortalama 680 pound (bin 700 TL) tasarruf edilmesi bekleniyor. Türkiye'de de son kullanma tarihi gündeme taşındı. Ancak Türk uzmanlar, "son kullanım tarihi"nin soyut bir kavram mı yoksa sağlık için olmazsa olmaz mı olduğu konusunda ikiye bölündü.

UZMAN GÖRÜŞLERİ

"Bakliyat kullanılabilir"

Prof. Dr. Ziya Mocan (İç hastalıkları uzmanı): Bakterilerin kolay üreyeceği tavuk, mayonez gibi kremalı yiyecekler, dondurma gibi, süt ürünleri gibi yiyecekler yenilmemeli. Bakliyatlar eğer iyi saklanmışsa, kapalı olarak nemden uzak tutulmuşsa kullanılabilir. Ayranda ekşime olur ama içilebilir. Normal değerlerin (+) (-) leri vardır. Gıdalarda ise bu konulmuyor. Yoğurt ve ayranda mikrop üremez.

"Opsiyonlar olabilir"

Evren Sağlam (İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Gıda Mühendisi): Bir yoğurt son kullanma tarihinden bir hafta sonra küflenmeye başlıyor. Hiçbir insan son kullanma tarihi 10-15 gün geçtiği için kullandığı ayçiçeği yağından zehirlenmez. Bakliyat grupları için bir ay, tereyağı margarin için üç gün, zeytin veya zeytinyağı için 15 gün opsiyon olabilir ama burada önemli olan tüketiciyi yanıltılmamaktır.

"Asla tüketilmemeli"

Dr. Tülay Bağcı Bosi (Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı A.B.D. Beslenme Uzmanı) : Son kullanım tarihi soyut bir kavram değildir. Kesin ve somut bir kavramdır. O tarihten sonra bozulma süresi başlar. Asla tüketilmemeli. Raf ömrü geçen ürünler tüketilmemelidir.

"Buzdolabı 2 gün verir"

Prof. Dr. Mustafa Özilgen (Yeditepe Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı): Buzdolabınızda bir ürün varsa ve son kullanma tarihi 2 gün geçtiyse kullanılabilir. Dışarıda bekleyen ürünü hiç kullanmamak lazım.

"Toksik zehirleyebilir"

Uzm. Dr. Ayça Kaya (Metabolizma Hastalıkları Uzmanı): İki sene raf ömrü olan maddenin içine konan koruyucu maddenin toksik etkisi olabilir, Etkisini kaybettiği zaman zararlı bakteri ya da mantarlar oluşabilir. Bu da kişiyi zehirleyebilir. (Sabah)

GIDA HAREKETİ DİYOR Kİ:

Akademik çevrenin görüşleri ortada. Bu çevreler hiçbir zaman hiçbir konuda uzlaşamazlar. Tartışmasız olduğu iddia edilen bilimin doğrularında karar verici endüstridir. Yani parayı veren düdüğü çalar.

Bir tüketici öncelikle raftan endüstirel işleme tabi tutulmuş, katkı maddeli ürünler satın almamalıdır. Almış ise üretim tarihi çok yeni olanları tercih etmelidir. Özellikle son kullanma tarihi yakın ve geçmiş olan ürünler asla tercih edilmemelidir. Üretilerin ambalajları değiştirerek aynı ürünü satmaya devam ettiği artık herkesin malumu. Daha da ötesi geri topğlansa bile bu ürünler imka edilmeden yeniden bir yolla sofralara gelmekte. Bu sadece küçük üretiler için değil ne yazık ki büyükler için daha çok geçerli.